Η θέση μας για την Δ.Ε.Η. και την Διαχείριση Υδάτων

Φίλες και φίλοι συνδημότες,

Στο πρωτοσέλιδό της, η Εδεσσαϊκή (αρ. φύλλου 2638 / 15.03.14), ενημέρωνε τους αναγνώστες της για την εμφάνιση από το ΥΠΕΚΑ, Σχέδιου Νόμου με το οποίο σκοπεύει η Κυβέρνηση να εκποιήσει μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε ιδιώτη.  Μέσα σ’ αυτές και οι δύο Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί (ΥΗΣ) της πόλης μας, ο ΥΗΣ Άγρα και ο ΥΗΣ Εδεσσαίου.  Στο φύλλο της, η εφημερίδα, φιλοξένησε την επιστολή του νυν Δημάρχου προς τον Υπουργό, στην οποία εκφράζεται ανησυχία για την διαχείριση του υδάτινου δυναμικού και την νέα σχέση Δήμου και νέου επενδυτή.  Με βασικό στόχο την αποφυγή δημιουργίας περιττού πανικού και κινδυνολογίας με άστοχες τοποθετήσεις, οφείλουμε να καταθέσουμε τα εξής δεδομένα προς ενημέρωσή σας.

Κατά τις περιόδους άρδευσης, η ΔΕΗ με βάση τις οδηγίες της Ε.Ε., τους νόμους και τις αποφάσεις του κράτους, όπως αυτές περιγράφονται παρακάτω, διοχετεύει σχεδόν όλη την ποσότητα του αποταμιευμένου νερού της προς ΑΡΔΕΥΣΗ.  Τα αρδευτικά κανάλια, Μεσημερίου, Άγρα, Λόγγου, Κλησοχωρίου, Πλατάνης, Φλαμουριάς και όλων των αρδευτικών συστημάτων από τα νερά του ποταμού Εδεσσαίου, συνεχίζουν και θα συνεχίσουν να κρατούν ζωντανή την γη.

Στο πρώτο άρθρο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23^ης Οκτ. 2000 (Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων L 327/22.12.2000), αναφέρει ότι, “το ύδωρ δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης”.

Στην συνέχεια, το Ελληνικό κοινοβούλιο, εναρμονίζει το εθνικό δίκαιο προς τις διατάξεις της παραπάνω οδηγίας, με τις διατάξεις του νόμου 3199/2003 (ΦΕΚ Α΄ 280/9.12.2003), περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων.  Στην §1, του άρθρου 10 (κεφάλαιο Δ), διακρίνει κατά προτεραιότητα τις χρήσεις υδάτων σε ύδρευση, άρδευση, βιομηχανική χρήση, ενεργειακή χρήση και χρήση για αναψυχή.

Τέλος με την έκδοση της ΚΥΑ 43504 (ΦΕΚ 1784 / 20-12-2005), καθορίζονται οι βασικές κατηγορίες αδειών χρήσης υδάτων και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων.  Ποιο συγκεκριμένα, στο Παράρτημα Ι, αναφέρει κατά αξιολογημένη σειρά,

1 Ύδρευση

1.1 Πόση – διατροφή – καθαριότητα – πότισμα πρασίνου

1.2 Υδροδότηση κοινόχρηστων χώρων και δημόσιων καταστημάτων

1.3 Κλιματισμός − θερμορύθμιση

1.4 Οικοδόμηση – κατασκευές

2 Αγροτική χρήση

2.1 Άρδευση

2.2 Κτηνοτροφία

2.3 Υδατοκαλλιέργειες (ιχθυοκαλλιέργειες, οστρακοκαλλιέργειες, λοιπές υδατοκαλλιέργειες)

2.4 Διαβίωση ψαριών και οστρακοειδών

2.5 Αγροτοβιομηχανία (σύμφωνα με το π.δ. 227/12.6.1987,ΦΕΚ Α 100)

3. Βιομηχανική χρήση

3.1 Άμεση χρήση (ενσωμάτωση)

3.2 Έμμεση χρήση (επεξεργασία προϊόντων – πρώτων υλών)

3.3 Εμφιάλωση − συσκευασία νερού

3.4 Ψύξη – Θερμορύθμιση

3.5 Πυρασφάλεια

4. Ενεργειακή χρήση

4.1 Παραγωγική κίνηση – Υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις

4.2 Θερμοηλεκτρικές εγκαταστάσεις

5. Αναψυχή (για χρήσεις πλην της ύδρευσης)

5.1 Ξενοδοχειακά καταλύματα – Κατασκηνώσεις − Ξενώνες

5.2 Εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής (κέντρα τουρισμού, υδροθεραπευτήρια κλπ)

5.3 Αθλητικές − ψυχαγωγικές δραστηριότητες (ιστιοπλοΐα, κωπηλασία, θαλάσσιο σκι, κολύμβηση, γήπεδα, κέντρα πολιτισμού, θεματικά πάρκα κλπ).

Προκειμένου να καθορισθούν τα μέτρα και οι διαδικασίες για την ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των υδάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, εκδίδεται το Προεδρικό Διάταγμα, αριθμός 51 (ΦΕΚ 54, 8-3-2007), ορίζοντας επιπλέον και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υδάτων.

Από τα παραπάνω λοιπόν γίνεται αντιληπτό, πως το υπερπολύτιμο αγαθό που λέγεται νερό, προστατεύετε επαρκώς από κείμενες Νομοθεσίες, και δεν χρειάζεται να ζητήσουμε την φιλευσπλαχνία του όποιου Υπουργού.  Ούτε μπορεί ο όποιος νέος ιδιοκτήτης των δύο ΥΗΣ να αλλάξει την νομοθετημένη ιεράρχηση της χρήσης των υδάτων.

Ένα άλλο μεγάλο θέμα το οποίο προκύπτει από την καλή μέχρι σήμερα σχέση ΔΕΗ - Δήμος και το άγχος της συνέχισης από τον νέο ιδιοκτήτη, είναι αυτό του αντιπλημμυρικού έργου και της διαχείρισης κρίσεων.  Φαινόμενα όπως, έντονη βροχόπτωση, εισροή υδάτων μέσω χειμάρρων και η απότομη αύξηση της στάθμης νερού σε ταμιευτήρα, μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαία κρίση.  Μια κρίση όμως, διαχειρίσιμη, αρκεί ο κάθε ένας από το πόστο του να οργανώνεται καλά και σωστά, να υπάρχει και να λειτουργεί το συντονιστικό όργανο και τέλος να αναλαμβάνει τις ευθύνες που του αναλογούν.

Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας κατασκευάστηκε από την Νομαρχία Πέλλας για λογαριασμό του Δήμου Έδεσσας το αντιπλημμυρικό έργο της περιοχής από το Πασά Τσαίρ μέχρι το Κιουπρί.  Όμως, αυτό το έργο, μέχρι και σήμερα δεν έχει παραληφθεί ούτε από την προηγούμενη αλλά ούτε από την νυν Δημοτική Αρχή.  Αδιαφορία ή αποφυγή ανάληψης ευθυνών;  Η ουσία είναι πως τα «κάστανα από την φωτιά» τα βγάζει μέχρι σήμερα η ΔΕΗ.  Και το μόνο σίγουρο είναι πως την ευθύνη αυτή δεν θα την αναλάβει ο οποιοσδήποτε νέος ιδιώτης επενδυτής.

Όσον αφορά τώρα την ουσία του Σχεδίου Νόμου, και τις επιπτώσεις του στους συνδημότες μας, περικλείονται σε δύο θέματα :

1. Στο άρθρο 9, §1 αναφέρετα,ι ”Οι συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που περιλαμβάνονται στον εισφερόμενο κλάδο καθώς και οι παρεπόμενες έννομες σχέσεις που συνδέονται με αυτές μεταβιβάζονται αυτούσιες στη νέα εταιρία μαζί με τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του κλάδου.  Η μεταβίβαση των ανωτέρω συμβάσεων προμήθειας στη νέα εταιρία επέρχεται άνευ συγκατάθεσης των πελατών της ΔΕΗ Α.Ε., κατ’ απόκλιση των προβλεπομένων στο άρθρο 23 του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας”.

Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στην βίαιη αλλαγή προμηθευτή και μάλιστα χωρίς την θέλησή τους, 2 περίπου εκατομμυρίων πελατών ηλεκτρικής ενέργειας.  Άλλωστε η πρόσφατα αποτυχημένη προσπάθεια διείσδυσης τέτοιων προμηθευτών, στο ηλεκτρικό διασυνδεδεμένο σύστημα, μόνο ζημίες άφησε πίσω της.

2. Στο άρθρο 1, §3. δ), αναφέρεται ότι η ΔΕΗ Α.Ε. εισφέρει σε είδος υπό μορφή περιουσιακών στοιχείων τις δύο μονάδες παραγωγής ΥΗΣ Εδεσσαίος και ΥΗΣ Άγρας.

Εδώ θα θέλαμε κατ’ αρχήν να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή στους δύο αυτούς ΥΗΣ.

ΥΗΣ Άγρα :  Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και στα πλαίσια των ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ, η Ιταλική κυβέρνηση, κατασκευάζει τον ΥΗΣ Άγρα, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να βοηθήσει να ορθοποδήσει η χώρα μας, που μόλις είχε βγει από δύο πολέμους.  Με δύο μονάδες των 25.000 kW, ικανές να ηλεκτροδοτήσουν, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα του 1954, την μισή σχεδόν Ελλάδα, η Έδεσσα γίνεται το ενεργειακό κέντρο της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδος.

Μονογραμμικό διάγραμμα ηλεκτρικού συστήματος Βόρειας Ελλάδας (1954)

Η κατασκευή ενός τόσο μεγάλου για την εποχή σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μελετήθηκε και κατασκευάστηκε, εκμεταλλευόμενη τα νερά της λίμνης Βεγορίτιδας.  Η μεγαλύτερη λίμνη στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις πηγές της γύρω περιοχής (πρόποδες του Καϊμάκτσαλαν), έγιναν για πολλά χρόνια, η βασική πηγή τροφοδοσίας του Σταθμού.  Μέσω του Υγροβιότοπου Άγρα – Βρυττών – Νησίου, το νερό έφθανε στις εγκαταστάσεις του ΥΗΣ Άγρα.  Ο ποταμός Εδεσσαίος, πηγή άρδευσης, σχεδόν όλων των αγροτών του Δήμου μας, σε όλο του σχεδόν το μήκος χρησιμοποιήθηκε για τις ανάγκες αυτού του έργου.  Μια πηγή φυσικού πλούτου που ανήκει αποκλειστικά και μόνο στους Δημότες αυτού του τόπου.  Ο προστατευόμενος Υγροβιότοπος Άγρα – Βρυττών – Νησίου, τροφοδοτείτε πλέον από τις πηγές των Δημοτικών αυτών Διαμερισμάτων και τους αρκετούς χειμάρρους που εκβάλουν σε αυτόν.

ΥΗΣ Εδεσσαίου.  Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και μετά από πολλές αντιδράσεις των κατοίκων της πόλης μας, τέθηκε σε λειτουργία κι μια τρίτη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στην περιοχή του Λόγγου.  Μετά από πολλές πιέσεις, κατασκευάστηκε κάτω από τους καταρράκτες ο ΥΗΣ Εδεσσαίου.  Ένας σταθμός δυναμικότητας 19.000 kW.  Μια τεχνική, τσιμεντένια δεξαμενή, συγκεντρώνει τα νερά των καταρρακτών και τροφοδοτεί τον σταθμό.  Από πέντε σημεία της δεξαμενής, υπάρχει δυνατότητα άρδευσης των γύρω περιοχών.  Φυσική πηγή πλούτου για τον κάμπο του Δήμου Έδεσσας.  Πηγή που δεν στερήθηκαν και ούτε θα στερηθούν ποτέ οι «μπαχτσεβάνιδες».

Λαμβάνοντας λοιπόν υπ’ όψιν τα παραπάνω, προκύπτει πως δεν είναι δυνατόν να συμφωνούμε στην πώληση των δύο ΥΗΣ του Δήμου μας.  Ο μεν πρώτος σταθμός (ΥΗΣ Άγρα) είναι δωρεά (πολεμικές αποζημιώσεις) των Ιταλών προς τον ελληνικό λαό.  Τον ελληνικό λαό, στον τομέα της ενέργειας, εκπροσωπούσε τότε η πάλαι ποτέ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρικού. Το 2001 η κοινωφελής ΔΕΗ μετατρέπετε σε εισηγμένη ΑΕ, με μετόχους πέραν του Έλληνα απλού πολίτη.  Άρα κακώς δωρίστηκαν τότε ο ΥΗΣ, στην ΔΕΗ ΑΕ.  Και σήμερα η ΔΕΗ ΑΕ θέλει να δημιουργήσει μια «μικρή ΔΕΗ», δωρίζοντας της (εισφορά σε είδος) τον ΥΗΣ Άγρα, και με την μετέπειτα πώληση του να αποκομίσει κέρδη που θα διανέμει στους ξένους μετόχους της ΔΕΗ ΑΕ!!!  Αδιανόητο.  Ανεπίτρεπτο.  Αδιαπραγμάτευτο.  Ο ΥΗΣ Άγρα ήταν προσφορά στον ελληνικό λαό και το ανταπέδωσε τα τελευταία 60 χρόνια με το παραπάνω.  Τώρα, εφόσον η ΔΕΗ, ως ΑΕ, δεν θέλει τον ΥΗΣ και δεν εκπροσωπεί πλέον τον ελληνικό λαό, θα πρέπει ο ελληνικός λαός να εκπροσωπηθεί από τους 30.000 κατοίκους του Δήμου μας και να αναλάβει την λειτουργία του ΥΗΣ, ο Δήμος μας.

Για τον μεν δεύτερο (ΥΗΣ Εδεσσαίος), η Πολιτεία, προκειμένου να αποκαταστήσει μια αδικία σε βάρος των Εδεσσαίων δημοτών, πρέπει να τον παραχωρήσει για λειτουργία στον Δήμο.

Εάν όμως τα παραπάνω επιχειρήματα δεν αρκούν στο ελληνικό δημόσιο, απαιτούμε, πριν τα δωρίσει στην «μικρή ΔΕΗ», να υπολογίσει το ελληνικό δημόσιο την υπολειμματική αξία των δύο αυτών σταθμών, και να ρωτήσει τον Δήμο Έδεσσας εάν προτίθεται να τα αγοράσει.

Έτσι λοιπόν το τρίπτυχο Νερό – Ρεύμα – Τουρισμός, θα πρέπει να λειτουργήσει προς όφελος και ανάπτυξη του Δήμου ΕΔΕΣΣΑΣ.

Η αξιοποίηση, σωστή διαχείριση, προβολή, και αποκατάσταση του πραγματικού φυσικού πλούτου της λίμνης Βεγορίτιδας, του σπάνιου σε χλωρίδα και πανίδα Υγροβιότοπου Άγρα – Βρυττών – Νησίου, των χειμάρρων της γύρω περιοχής, των πηγών ανάντη και κατάντη του Άγρα, των ποταμών της πόλης και των καταρρακτών, πρέπει να αφορά όλους μας.  Η ανάληψη πλέον των ευθυνών της Νέας Δημοτικής Αρχής πρέπει να γίνει το πρώτο μέλημά της.

Δεν απευθυνόμαστε στον Υπουργό και την Κυβέρνηση λέγοντας να σεβαστεί το παρελθόν ή να αναλάβει τις ευθύνες του για το παρόν.  Το ΑΠΑΙΤΟΥΜΑΙ γιατί είναι ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ τους ώστε να διασφαλιστεί :

ü      Η προστασία του τουρισμού

ü      Η ανθρώπινη ζωή

Μας το οφείλουν.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ή οι πηγές πλούτου που λείπουν προκειμένου να αντιστραφεί μια δυσμενής κατάσταση, είναι η έλλειψη της θέλησης των ανθρώπων που λαμβάνουν πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις και η αδράνεια από μέρους μας να ασκήσουμε πιέσεις και να διεκδικήσουμε την συμμετοχή μας στην λήψη δικαιότερων αποφάσεων.